140. สานนฺตรสฺส ตสฺส โฐ

สการนฺตา กฺริยตฺถา ปรสฺสา+นนฺตรสฺส ตสฺส ฐ โหติฯ ตุสฺสีติ ตุฏฺโฐ, ‘‘คมนตฺถา’’ ทินา กฺเต อิมินา ตสฺส เฐ ปรรูปาทิฯ เอวํ ตุฏฺฐวาฯ ตพฺพ+กฺตีสุ โตสนํ ตุฏฺฐพฺพํ, ‘‘อญฺญตฺราปี’’ติ โอการาภาโวฯ เอวํ ตุฏฺฐิ, กานุพนฺธตฺตา น วุทฺธิฯ

141. กสสฺสิ+ม จ วา

กสสฺมา ปรสฺสา+นนฺตรสฺส ตสฺส ฐ โหติ กสสฺส วา อิม จฯ กสียิตฺถาติ กิฏฺฐํฯ กิฏฺฐาทิํ วิย ทุปฺปสุํ, กมฺเม กฺโตฯ อิมาภาเว กฏฺฐํ, อกฏฺฐปากิมํ สาลิํฯ

142. ธสฺโต+ตฺรสฺตา

เอเต สทฺทา นิปจฺจนฺเตฯ ธํส+ธํสเน, ธํสียิตฺถาติ ธสฺโต, พินฺทุโลโปฯ อุตฺรสีติ โอตฺรสฺโตฯ

143. ปุจฺฉาทิโต

ปุจฺฉาทีหิ ปรสฺสา+นนฺตรสฺส ตสฺส ฐ โหติฯ ปุจฺฉียิตฺถาติ ปุฏฺโฐฯ ภชฺช=ปาเก, ภชียิตฺถาติ ภฏฺโฐ, สํโยคาทิโลโปฯ ยชิตฺถาติ ยิฏฺโฐ, ‘‘ยชสฺส ยสฺส ฏิ+ยี’’ติ ยิฯ

144. สาส วส สํส สสา โถ

เอเตหิ ปรสฺสา+นนฺตรสฺส ตสฺส ถ โหติฯ สาสนํ สาสียิตฺถาติ วา สตฺถํฯ วสนํ วุตฺถํ, ‘‘อสฺสู’’ติ อุฯ ปสํสนํ ปสํสียิตฺถาติ วา ปสตฺถํฯ สส=คติ+หิํสา+ปาณเนสุ, สสนํ คมนํ หิํสนํ ชีวนญฺจ สตฺถํฯ อนุสาสียิตฺถาติ อนุสิฏฺโฐ, ตฺถสฺส ฏฺโฐฯ

145. โธ ธ+ห+เตหิ

ธการ หการ ภการนฺเตหิ ปรสฺส ตสฺส ธ โหติฯ วทฺธิตฺถาติ กมฺเม กฺเต ตสฺส ธการาทิมฺหิ จ ‘‘วทฺธสฺส วา’’ติ อุกาเร กเต สํโยคาทิโลโป, วุทฺโธฯ ทุยฺหิตฺถาติ ทุทฺธํฯ ลภียิตฺถาติ ลทฺธํฯ

146. ทหา โฒ

ทหา ปรสฺสา+นนฺตรสฺส ตสฺส ฒ โหติฯ ทยฺหิตฺถาติ ทฑฺโฒ, ปรรูปาทิมฺหิ กเต ‘‘จตุตฺถทุติเย’’ จฺจาทินา ฑกาโรฯ

147. พหสฺสุ+ม จ

พหา ปรสฺสา+นนฺตรสฺส ตสฺส ฒ โหติ พหสฺสุ+ม จ ฒสนฺนิโยเคนฯ พห+พฺรห+พฺรูห=วุทฺธิยํฯ อพหีติ พุฑฺโฒฯ

148. รุหาทีหิ โห ฬ จ

รุหาทีหิ ปรสฺสา+นนฺตรสฺส ตสฺส ห โหติ โฬ จ+นฺตสฺสฯ อารุหีติ อารุฬฺโหฯ คุยฺหิตฺถาติ คุฬฺโหฯ อพหีติ พาฬฺโหฯ ทฺวีสุ ‘‘มุหพหา’’ ทินา ทีโฆฯ

149. มุหา วาติ

กฺตตสฺส หกาโร อนฺตสฺส วา โฬ จฯ อโมหีติ มุฬฺโห, มุทฺโธ, ตสฺส โธฯ (อตีตกาลิกปจฺจยวิธานํ)ฯ